TRADYCJE LITURGICZNE
1. Śledząc przebieg liturgii pogrzebowej św. Jana Pawła II zwróciliśmy zapewne uwagę na moment, w którym grupa duchownych wykonała wzruszające śpiewy żałobne nad trumną Ojca Świętego. Wielu katolików ze zdziwieniem przyjęło informację, iż kapłani ci – mimo że ubrani są w niespotykane w naszej liturgii szaty liturgiczne i wykonują obco brzmiące pieśni – są duchownymi Kościoła Katolickiego.
2. Katechizm Kościoła Katolickiego naucza, że od początku chrześcijaństwa aż po powtórne przyjście Pana Kościoły wierne jednej wierze apostolskiej w nie przerwanym ciągu dziejów sprawują jedno i to samo Misterium Paschalne Chrystusa (czyli mękę, śmierć
i zmartwychwstanie Zbawiciela), choć używają do tego różnych form liturgicznych (por. KKK 1201). Formy te, zwane tradycjami liturgicznymi, lub inaczej obrządkami, powstawały z uwagi na różne uwarunkowania geograficzne i kulturowe, w jakich przyszło żyć poszczególnym wspólnotom chrześcijańskim. Już we wczesnym chrześcijaństwie, w różnych Kościołach lokalnych – zarówno na Zachodzie jak i na Wschodzie (zwłaszcza w Rzymie, w Galii, w Hiszpanii, w Mediolanie, w północnej Afryce, w Antiochii, w Bizancjum, w Aleksandrii czy w Jerozolimie) – ukształtowały się nieco odmienne sposoby sprawowania liturgii, w tym także liturgii Mszy świętej. Tak więc, celebrując tę samą tajemnicę Chrystusa, różne wspólnoty zaczęły stosować odmienne sposoby wyrażania swej wiary, używając różnorakich symboli liturgicznych, innych ksiąg, czy też zróżnicowanych metod organizowania zgromadzeń liturgicznych (por. KKK 1202). „W taki sposób – czytamy w Katechizmie – Chrystus, Światło i Zbawienie wszystkich narodów w życiu liturgicznym Kościoła ukazuje się ludowi i kulturze, do których Kościół ten został posłany i w których się zakorzenił” (KKK 1202). Katechizm podkreśla jednocześnie, że bogactwo misterium Chrystusa jest tak wielkie, że żadna tradycja liturgiczna nie może w pełni wyczerpać jego wymowy. Dlatego też istnienie różnorakich obrządków daje możliwość wzajemnego duchowego wzbogacania się różnych wspólnot należących do Kościoła (por. KKK 1201).
3. Jak naucza Katechizm, w Kościele obecnie zachowały się następujące tradycje liturgiczne: obrządek łaciński (głównie rzymski, lecz także obrządki pewnych kościołów lokalnych, jak na przykład ryt ambrozjański w Mediolanie i okolicach, liturgia hiszpańska w Toledo, czy też obrządki niektórych zakonów), a z obrządków wschodnich – ryt bizantyjski, koptyjski, syryjski, ormiański, maronicki i chalcedoński (por. KKK 1203). Obrządek rzymski wciąż nosi nazwę obrządku łacińskiego, mimo że liturgia po ostatnim soborze powszechnym z reguły sprawowana jest w językach narodowych. Trzeba jednak podkreślić, że pierwowzory ksiąg liturgicznych powstają właśnie w języku łacińskim, z którego dopiero tłumaczone są na inne języki i adaptowane do potrzeb poszczególnych narodów i regionów. Ponadto łacina jest wciąż językiem urzędowym Kościoła Katolickiego.
Sobór Watykański II w Konstytucji o Liturgii potwierdził, że „Kościół uważa za równe w prawach i godności wszystkie prawnie uznane obrządki i że chce je na przyszłość zachować i zapewnić im wszelki rozwój” (KL 4). Zasadniczo Kościół w Europie, w tym również Kościół w Polsce, sprawuje liturgię w obrządku rzymskim. Nasi bracia z Kościołów prawosławnych celebrują liturgię z grupy bizantyjskiej. Taką liturgię posiada również – uznający zwierzchnictwo Biskupa Rzymu – Kościół Grekokatolicki, w którym pozostawiono liturgię i tradycję wschodnią.
4. Zapamiętajmy: Przez całą swą historię Kościół celebruje jedno misterium Chrystusa, choć w różnych miejscach i kulturach używa do tego różnorakich form, zwanych tradycjami liturgicznymi lub obrządkami. W świątyniach katolickich w Polsce liturgia sprawowana jest głównie w obrządku rzymskim, czyli łacińskim. Zgodnie z nauczaniem Kościoła, wszystkie prawnie uznane obrządki są równe w prawach i godności.
